Przyboś w ''Kurczaku''

25 września w znanym cieszyniakom barze ''Kurczak'' przy Drzewianym Rynku odbył się koncert zespołu ''Owls are not'', którego muzycy w swojej twórczości wykorzystali wiersze Juliana Przybosia z wydanego w 1930 roku w drukarni Prochaski tomiku ''Sponad''.

Cieszyński bar w piątkowy wieczór zamienił się w scenę muzyczną, fot. indi

Wydarzenie to wpisuje się w ciąg działań w ramach przedsięwzięcia #AWANGARDA27-39, popularyzującego twórczość poety, który w latach 1927-39 (z dwuletnią przerwą) mieszkał w Cieszynie, gdzie uczył w Gimnazjum im. A. Osuchowskiego, a później w Państwowym Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym.
Koncert, który zgodnie z zapowiedzią organizatorów miał się pierwotnie odbyć pod tablicą upamiętniająca obecność Przybosia nad Olzą, w związku z niesprzyjającą pogodą przeniósł się do wnętrz gospody. I choć w powszechnym, wręcz stereotypowym mniemaniu – niewolnym od quasi-intelektualnych pretensji – gospoda nie jest bynajmniej miejscem sprzyjającym do organizowania imprez, których ranga wymagałyby bardziej dystyngowanych lokali na miarę choćby kawiarni literackiej, to jednak koncert przyciągnął kilkadziesiąt osób, którym spodobał się pomysł wyjścia sztuki w przestrzeń publiczną.

– A to miejsce, podyktowane nam nieoczekiwanie przez aurę, właściwie też koresponduje z wierszami poety umieszczonymi w cieszyńskim tomiku „Sponad” – uważa Anna Cieplak, koordynatorka projektu #AWANGARDA27-39, którą, jak sama przyznała, poezja profesora z „Osucha” po prostu uwiodła. – Przyboś porusza w niej problematykę codzienności. I to cieszyńskiej codzienności. Jego bohaterami są zwyczajni ludzie, murarze, subiekt Florian (to tytuł jednego z utworów), kelnerzy, żebracy. Słychać w niej gwar małego miasta. A okolice „Kurczaka” to właśnie takie miejsce – ludzie przewijają się w stronę przystanków, Rynku, robią zakupy, toczą szybkie rozmowy.

I ten miejski gwar słychać było wyraźnie w utworach „Owls are not” multiinstrumentalisty Piotra Cichockiego i perkusity Marcina Sulińskiego. Ich muzyka to synteza drum’n’bass i beat broken beats i punk experimental. Ale jak przyznaje Cichocki sami słuchają też sporo muzyki współczesnej od jazzu po hiphop, więc i te wątki pojawiają się w ich twórczości. – Ale nigdy się nad tym specjalnie nie zastanawialiśmy i nie mamy takich ambicji, żeby to było stylowe. Zawsze stawialiśmy sobie za cel żeby robić coś indywidualnego, a nie żeby sę to wpisywało w potrzeby rynku.

Ważną częścią kompozycji duetu są także przetworzone elektronicznie głosy i dźwięki wydobyte z przestrzeni medialnej, które opowiadają pewną historię. – A dzisiaj ta historia troszeczkę zahaczyła o Cieszyn i Juliana Przybosia – dodaje Cichocki. Momentami mroczne utwory oddawały – jak to określają muzycy – „zagęszczenie się rzeczywistości”, na swój sposób uprzedmiotowienie człowieka. – Poezja Przybosia, tego poety świata maszyn, w okresie krakowskim (ale nie tylko) opiewała industrailizację. I to ciekawie się spięło z tym światem maszyn, w którym żyjemy dzisiaj, niemal wiek później.

Zdaniem Cieplak ta poezja, a przede wszystkim postawa jest wciąż aktualna. – Warto przypomnieć awangardę okresu międzywojnia, żeby wskazać chociażby jak ważna jest odwaga, której teraz nam brakuje. Odwagi by zacząć coś nowego. Dlatego – jak zapewnia Cieplak – to nie koniec naszych działań. Jednak na pytanie o plany odpowiada z rozbrajającym uśmiechem. – Nie mogę mówić o następnych wydarzeniach. Awangarda powinna przecież zaskakiwać. Tak jak zaskoczeni zostali w piątkowy wieczór stali bywalcy cieszyńskiego „Kurczaka”.

(ÿ)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31461,przybos-w-kurczaku.html

Dwustronnie, krzyżykiem

Panie, które chciały nauczyć się dwustronnego haftu krzyżykowego, z ochotą przyszły na organizowane przez Cieszyński Ośrodek Kultury Dom Narodowy warsztaty. Poprowadziła je Magdalena Łacek z Jaworzynki.

Prowadząca warsztaty Magdalena Łacek cierpliwie wszystko tłumaczyła, fot. indi

Sam haft krzyżykowy dla kogoś, kto nie miał z nim wcześniej do czynienia, jawi się jako skomplikowany. A co dopiero, gdy haftować trzeba tak, by wzór prezentował się ładnie z obu stron. Zarówno prowadząca warsztaty, jak i uczestniczki, twierdzą jednak, że sztuka ta nie jest aż tak trudna do opanowania, a najtrudniejsze, jak zawsze, są pierwsza kroki, czyli w tym wypadku pierwsze linijki krzyżyków.

Pochodząca z województwa lubelskiego Irena haftuje od dawna. Na warsztaty do Domu Narodowego przyszła, by nauczyć się specyficznego haftu dwustronnego. – Warsztaty zwykłego haftu krzyżykowego były tutaj w zeszłym roku. Przyszłam na warsztaty, ale już go wtedy umiałam. Natomiast teraz zależało mi, żeby nauczyć się dwustronnego - Irena twierdzi, że haft dwustronny wcale nie jest taki trudny, tylko trzeba się w nim wprawić. - Jak to nie trudniejszy? - Protestuje siedząca obok inna uczestniczka warsztatów. Jak się okazuje przyczyna takiej różnicy zdań jest prosta. O ile Irena haftuje od dawna również w domu, to jej sąsiadka zza stołu Małgorzata choć haftu krzyżykowego zwykłego nauczyła się na zeszłorocznych warsztatach, to umiejętności tych w domu nie szlifowała. Nie ma na to czasu, gdyż na co dzień zajmuje się wyszywaniem żywotków do stroju cieszyńskiego, które zdobi się zupełnie inną od haftu krzyżykowego techniką.

Obie panie zgodnie twierdzą, że takie warsztaty, jak te są bardzo potrzebne, gdyż jest to swoisty powrót do tradycji, jej reaktywacja chroniąca dawne umiejętności przed zapomnieniem. Irena pomiędzy jednymi a drugimi warsztatami haftem koniakowskim wyszyła sobie bluzkę. Czy takie warsztaty dają więcej, aniżeli samodzielna nauka na podstawie jakichś instrukcji, opracowań, książek? - Oczywiście. Myślę, że warto zacząć od specjalisty, bo specjalista pokaże. Dojdzie się samodzielnie do tego, jak to się robi, ale to jest bardzo żmudna praca. A kontakt z drugim człowiekiem też jest bardzo ważny – zauważa Irena.
Prowadząca warsztaty Magdalena Łacek z Jaworzynki potwierdza, że tego typu zajęcia cieszą się sporym zainteresowaniem. - Było jeszcze więcej chętnych, ale ilość miejsc była ograniczona. Nie da się pracować z tłumem. Każdej pani trzeba wszystko indywidualnie wytłumaczyć – mówi Łacek. Wyjaśnia, że na warsztaty trudnego haftu dwustronnego przyszły panie, które haftować już potrafią. Natomiast na warsztaty zwykłego haftu, jakie tez w Domu Narodowym są organizowane, przychodzą różne osoby, również takie, które nie miały jeszcze styczności z haftem. Twierdzi, że haftowanie nie jest tak trudne, jak wydaje się na początku. – Po kilku linijkach zazwyczaj już wszyscy łapią o co chodzi i jest to proste. Trudniej jest dzieciom, które nie mają jeszcze tych zdolności manualnych – wyjaśnia instruktorka.

(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31440,dwustronnie,-krzyzykiem.html

Z książką wśród grządek i trzody

Biblioteka kojarzy się z czytelnictwem. Ale, jak dowodzi swymi akcjami Oddział dla dzieci Filii Biblioteki Miejskiej przy ul. Havlićka w Czeskim Cieszynie, niekoniecznie jedynie z czytelnictwem w zaciszu domu lub czytelni. Pracownicy wraz z małymi czytelnikami nie raz wychodzili już z książką do parku nad Olzą, gdzie czytano bajki pod ''Baśniodrzewem Andersena''. Teraz przyszedł czas na czytanie na biofarmie w Trzanowicach.

Samodzielne kopanie ziemniaków okazało się wielką atrakcją dla uczestniczących w bibliotecznym wyjeździe dzieci, fot. indi

– Z biblioteką współpracuję od dawna. Odgrywaliśmy tam z zespołem jasełka góralskie, a teraz zrobiliśmy program „Rok na gazdówce” czyli o zwyczajach dorocznych, o tym, jak żyje się i pracuje na gospodarstwie. Odgrywaliśmy to w bibliotece, a teraz dzieci mogą zobaczyć to wszystko na żywo – wyjaśnił skąd pomysł na to nietypowe spotkanie z książką wśród grządek i trzody prowadzący ekofarmę Radosław Śmiłowski.
Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Dzieci wyjazdem były zachwycone. Z wielkim zainteresowaniem przyglądały się pracy na roli same próbując nakopać ziemniaków, odwiedziły oborę i chlew, uczestniczyły w dojeniu kozy same również próbując tej niełatwej, jak się przekonały, sztuki.  Dodatkowymi atrakcjami były przejażdżki na koniu i zabawy przy granej na żywo przez Otmara Kantora z jabłonkowskiej kapeli Bukóń muzyce.
Czytana przez bibliotekarkę Kateřiną Šildrovą książka stała się w zasadzie tylko dodatkiem do niezwykle udanego wyjazdu i miło, ale i z edukacyjnym pożytkiem spędzonego czasu w plenerze. Choć przyznać trzeba, że Šildrova książkę wybrała nieprzypadkową. Bajka „Jak Kubík přestal být mlsný” Vany Novákovéj opowiada bowiem o chłopcu, który wiecznie wybrzydzał przy jedzeniu, aż tu nagle, po nocnych odwiedzinach pewnego skrzata mały Kubík zaskoczył rodziców pałaszując wszystko z chęcią. - Mam nadzieję że teraz, kiedy zobaczyliście jaka to jest ciężka praca, jak sami nakopaliście ziemniaków, to u nikogo z was te ziemniaki nie będą już zostawać na talerzu – zakończyła czytanie Šildrova.

(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31430,czytali-w-plenerze.html

-------------------------------

Z Biblioteką na farmie

TRZANOWICE / Od czytania bajki „Jak Kubík přestal být mlsný” Ivany Novákovej rozpoczęło się wtorkowe popołudnie z Oddziałem dla Dzieci Filii Biblioteki Miejskiej przy ul. Havlíčka w Czeskim Cieszynie. Ale nie było to zwykłe czytanie w bibliotecznej czytelniani nawet pod „Baśniodrzewem Andersena” nad Olzą w Czeskim Cieszynie, gdzie często organizowane są tego typu akcje. Tym razem grupa dzieci wraz z rodzicami wybrała się z bibliotekarką Kateřiną Šildrovą aż do Trzanowic, na biofarmę prowadzoną przez Radosława Śmiłowskiego.

Gospodarz nie tylko opowiedział dzieciom o farmie, o tym, jak wygląda praca przy zwierzętach i uprawie roślin, ale także wszystko pokazał, a chętni mogli spróbować gospodarskich prac. Nie tylko więc dowiedzieli się, skąd bierze się mleko, marchew czy ziemniaki, ale sami próbowali doić kozę, kopali ziemniaki.

- Mam nadzieję, że teraz, kiedy zobaczyliście, jaka to jest ciężka praca, jak sami nakopaliście ziemniaków, to u nikogo z was te ziemniaki nie będą już zostawać na talerzu – skonstatowała Kateřina Šildrová.

Pomysł wyjazdu małych czytelników Biblioteki na farmę zrodził się z trwającej już od dawna współpracy placówki ze Śmiłowskim. Dotychczas prezentował się w Bibliotece jako muzyk i członek zespołu.

– Odgrywaliśmy z zespołem jasełka góralskie, a teraz zrobiliśmy program „Rok na gazdówce”, czyli o zwyczajach dorocznych, o tym, jak żyje się i pracuje na gospodarstwie. Odgrywaliśmy to w bibliotece, a teraz dzieci mogą zobaczyć to wszystko na żywo – mówi Śmiłowski.

Dzieci nie tylko przyjrzały się pracy na roli i gospodarskim zwierzętom, ale także miały możliwość przejechania się na koniu. Dodatkową atrakcją była grana na żywo na gajdach przez Otmara Kantora muzyka, a dzieci zapoznały się z ludowymi zabawami.

(indi)

Goleszowskie szlaki bez śmieci

Goleszowska młodzież podjęła nierówną walkę z zalegającymi przy szlakach spacerowych i turystycznych na terenie gminy śmieciami. We wtorek 22 września uzbrojeni w worki i rękawiczki uczniowie ze szkól podstawowych w Bażanowicach, Dzięgielowie i Cisownicy uzbierali ok. 750 kg śmieci.

Przy goleszowskich szlakach młodzież uzbierała 750 kg śmieci, fot. indi

Niechlubnie, świadczące o mieszkańcach i turystach z okolic Goleszowa plony, w sześćdziesięciu workach dzieci pozostawiły przy drogach, skąd zabrały je odpowiednie służby. Same zaś udały się wraz z piętnastoma biorącymi w akcji opiekunami na metę przy dzięgielowskim zamku, gdzie dzięki uprzejmości jego gospodarzy - państwa Mazurków upiekli na ognisku zapewnione przez goleszowski Urząd Gminy kiełbaski.

Gospodarz opowiedział o historii Zamku, a członkowie Komisji Ochrony Przyrody przy Oddziale PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie wspólnie z Wiktorem Naturskim z Nadleśnictwa Ustroń przeprowadzili konkurs wiedzy przyrodniczo-krajoznawczej. Wygrali go 1. Aleksandra Hankus (SP Dzięgielów), 2. Justyna Rozmus (SP Bażanowie), 3. Jakub Drózd (SP Cisownica). Ufundowane przez Nadleśnictwo Ustroń nagrody książkowe wręczał Naturski, przewodniczący KOP PTTK Jan Machała, prezes Oddziału PTTK „Beskid Śląski” Jacek Tyczkowski oraz wójt gminy Goleszów Krzysztof Glajcar, który podziękował dzieciom, opiekunom i organizatorom akcji wyrażając nadzieję, że jej efektem będzie nie tylko jednorazowe uprzątnięcie śmieci, ale także wzrost świadomości ekologicznej jej uczestników. - Poza tym mam nadzieję, że w efekcie akcji jej uczestnicy będą także upominać innych, by nie śmiecili. To dzieci będą teraz uczyć dorosłych, że nie należy śmiecić – dodał Tomasz Lenkiewicz z Urzędu Gminy w Goleszowie.  Przy okazji akcji sprzątania wójt wręczył także jej uczestnikom odblaski, by poprawić ich bezpieczeństwo na drogach.

Akcję zorganizowała Gmina Goleszów wspólnie z Komisją Ochrony Przyrody przy Oddziale PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie oraz Nadleśnictwem Ustroń. Wzięła w niej udział ponad setka uczniów z trzech szkół.

(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31433,goleszow-bez-smieci.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8090,goleszow-sprzatanie-szlakow-turystycznych-i-spacerowych.html

Trówła – portret podwójny

Wernisaż wystawy Trówła – portret podwójny zorganizowany w czwartek 17 września w Oranżerii Zamku Cieszyn rozpoczął tegoroczną, XV już edycję „Skarbów z cieszyńskiej trówły”.

- Portret podwójny, gdyż na wystawie zobaczyć można zarówno historyczne, jak i zaprojektowane współcześnie trówły – wyjaśniła Lubomira Trojan z Zamku Cieszyn otwierając przygotowaną przez Annę Kaletę i Beatę Mońkę wystawę.

Autorki wyjaśniły, że część historyczna jest skromna, gdyż służy głównie temu, by pokazać tym zwiedzającym, którzy tego nie wiedzą, czym inspirowane były współczesne projekty, co to właściwie jest ta tradycyjna cieszyńska trówła.

Współcześnie zaprojektowane trówły prezentowane na wystawie są z tkaniny, tektury. Zobaczymy inspirowane trówłą stołki, szafki, a nawet segregatory biurowe. Ciekawostką jest trówła będąca swoistą kapsułą czasu. Stanie ona na cieszyńskim Rynku w piątek 18 września, a mieszkańcy będą mogli wrzucać do niej karteczki z wypisanymi swymi marzeniami dotyczącymi przyszłości miasta.

Wystawę oglądać można do 18 października. (indi)

http://zwrot.cz/2015/09/trowla-portret-podwojny/#more-22119

wybory mis wakacji w Ustroniu

widok na tory w Cieszynie przy dworcu

kanał u ujścia Bobrówki

Dizajn u źródeł

- Wierzymy, że dizajn pozwala budować lepszą jakość życia. Wierzymy też w łączenie dizajnu z tradycją- mówiła dyrektor Zamku Cieszyn Ewa Gołębiowska otwierając konferencję ''Dizajn u źródeł'', jaką zorganizowano 17 września na Zamku Cieszyn. W referatach rozważano kwestie wartości, jakie tkwią w tradycji i rzemiośle, ich znaczeniu dla współczesnego projektowania, a także możliwościach wdrażania innowacyjnych produktów i budowy wizerunku regionów w oparciu o lokalne zasoby. Nad tymi tematami

Konferencja przyciągnęła sporo słuchaczy zainteresowanych łączeniem tradycyjnego rzemiosła ze współczesnym projektowaniem, fot. indi

Na wstępie Lubomira Trojan z Zamku Cieszyn - główny organizator konferencji - przybliżyła słuchaczom idee Zamku Cieszyn jako ośrodka łączącego lokalną tradycję ze współczesnym dizajnem. Opowiedziała o projektach mających na celu zorganizowanie spotkań tradycyjnych rzemieślników z projektantami w efekcie których powstały całkowicie współczesne przedmioty inspirowane regionalną tradycją. Projektanci spotykali się z rzemieślnikami z naszej Trójwsi, Opolszczyzny, ale także odległej Turcji.

Dr Ewa Klekot - antropolog kultury z Uniwersytetu Warszawskiego zauważyła, że dizajn jako taki ma swe źródła właśnie w powrocie do ręcznego rzemiosła, a początki dizajnu to etnodizajn. Wyjaśniła, że pierwsza wielka fascynacja ludowością we wzornictwie to początek XX wieku. Zwróciła też uwagę na fakt, że ci, którzy w mieście wymyślili ludowość nie byli w stanie pogodzić się z tym, że nie jest ona taka, jak ją wymyślili. Przykładem choćby zamieszanie wokół stringów z koniakowskiej koronki. - Widać więc, że innowacyjność ludzi ze wsi nie spotkała się ze zrozumieniem w mieście - stwierdziła.
Na koniec przestrzegła przed stosowaniem stereotypów i bezrefleksyjnego podejścia do ludowości. Jako przykład podała polski pawilon na „Expo” w Szanghaju. Pomysł aranżacji polskiego pawilonu jako wycinanki był całkiem dobry, efektem był ładny estetycznie projekt. Natomiast tekst na bilecie wyjaśniający co to jest polska wycinanka był dziewiętnastowiecznym nieświadomym powtórzeniem stereotypu. - Wróciliśmy na początku lat dwutysięcznych do zainteresowania ludowością. Tylko teraz pytanie, jak my ją rozumiemy, czy my jesteśmy świadomi skąd czerpiemy – zauważyła antropolog kultury podkreślając, że dobry dizajn pomoże w zmianie społecznej, natomiast zły ją blokuje.

Pojawił się także temat czerpania z tradycji różnych kultur i łączenia ich elementów. Najlepszym na to przykładem są młodzi projektanci, którzy zaprojektowali spodnie zdobione motywem podhalańskiej parzenicy z wkomponowanym w nią tureckim symbolem oka proroka. Gołębiowska przyznaje, że o tym, czy powinno się tak łączyć obce sobie kulturowo elementy żywo dyskutowano, a nawet kłócono się w gronie zamkowych specjalistów od dizajnu i projektowania. - Myślę, że bardzo ważne było to spotkanie dwóch światów – świata tradycji, rzemiosła ze światem współczesnych innowacyjnych rozwiązań projektowych. A z zapożyczaniem wzorów z różnych kultur mamy do czynienia na co dzień. Idąc do sklepu kupujemy podkładki z wzorem japońskim, mamy jakieś egipskie Nefretete na ścianie, czyli wytwory zupełnie innej kultury i nikt się nad tym nie zastanawia. Nosimy skarabeusze nie zastanawiając się, jaka jest ich symbolika. Jest to wynikiem przenikania, łączenia wzorów kulturowych. Ubieramy hinduskie chusty, długie spódnice, a to są przecież zupełnie obce nam kulturowo rzeczy, ale już oswojone, już się mieszczące w naszym poczuciu „normalności”. A gdy świadomie włączamy w ten proces pracę projektanta, to już musimy się nad tym zastanowić. My tutaj po prostu zaczynamy się zastanawiać, jak do takich procesów łączenia kultur, brania sobie z nich poszczególnych elementów dochodzi – podsumowała Trojan. Również dyrektor Zamku jest zdania, że czerpanie z różnych kultur i łączenie pochodzących z różnych światów wzorów jest nieuniknione. - Nie żyjemy w świecie homogenicznym. Żyjemy w świecie, gdzie mieszają się różne kultury – stwierdza Gołębiowska wspominając, jakim zaskoczeniem dla niej było odkrycie, że chusty z motywem róży, które można kupić w całej Polsce, a uważamy je za wzór podhalański w rzeczywistości pochodzą z Turcji, gdzie są tradycyjnym wzorem, a od tych kupionych w budzie z pamiątkami w Zakopanem czy Wiśle różnią się tylko frędzlami. – To są chusty wyprodukowane według lokalnych wzorów w Turcji. Odkryliśmy to kiedy turecka projektantka i fotografka przyjechała do Zamku na jedną z wystaw i przywiozła nam jako pamiątkę właśnie ich regionalne tureckie chusty – wspomina Gołębiowska. - Bierzemy coś za nasze, a nasze to nie jest. Często kupujemy coś, co jest zupełnie obce naszej kulturze. Zupełnie niepostrzeżenie wchłaniamy wzory. Współczesna kultura charakteryzuje się tym, że jesteśmy trochę jak ta koza, która je trawę z różnych ogródków. Nie ma płotów w dobie tanich podróży, internetu, telewizji. Wobec tego my, jak ta koza, czasem szczypiemy naszą polską trawę, a czasami podjadamy jakieś daktyle i nie zawsze wiemy, co jemy – humorystycznie podsumowała Gołębiowska dodając, że próba walki z tym zjawiskiem to zawracanie rzeki kijem. Stwierdziła, że jedyne, co w tej kwestii można zrobić, to wszelkimi możliwymi sposobami budować świadomość, dawać wiedzę na temat lokalnych zasobów, kultury, tradycji i zachęcać do korzystania. I do tego, by wiedzieć, co pochodzi z tradycji Śląska Cieszyńskiego, a co z Bawarii, by wiedzieć, co jest beskidzkie, a co alpejskie.

(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31406,dizajn-u-zrodel.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8075,konferencja-dizajn-u-zrodel-.html

Cieszyński Przekładaniec czyli co z tą tradycją?

CIESZYN /Sobotnie popołudnie 12 września miłośnicy regionalnej tradycji, ale też liczni przypadkowi przechodnie spędzili w Parku Pokoju w Cieszynie. Muzeum Śląska Cieszyńskiego wspólnie z Domem Narodowym i Zespołem Tańca Ziemi Cieszyńskiej zorganizowali imprezę plenerową „Cieszyński Przekładaniec czyli co z ta tradycją…”.

Były gry i zabawy dla dzieci, góralska muzyka grana na żywo przez Otmara Kantora z kapelą Bukoń z Jabłonkowa, prowadzone przez członków Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. Janiny Marcinkowej warsztaty taneczne dla dzieci, warsztaty rękodzieła ludowego „Bibułkowe fantazje”.

Największym bodaj zainteresowaniem cieszyły się prowadzone przez Grzegorza Studnickiego, pracownika Muzeum a także członka Sekcji Ludoznawczej PZKO dawne gry i zabawy dzieci pod hasłem „Jak się kiejsi dziecka bawiły”. Dorośli z łezką sentymentu w oku obserwowali zabawy z czasów swego dzieciństwa, a i dzieciom, mimo epoki gier komputerowych przypadły do gustu dawne proste gry podwórkowe, takie jak: klasy, szczur, kapsle. Pogoda dopisała, a wszyscy, którzy odwiedzili cieszyński Park Pokoju, popołudnie uznali za bardzo udane.

(indi)

http://zwrot.cz/2015/09/cieszynski-przekladaniec-czyli-co-z-ta-tradycja/#more-22086

Jubileusz budynku szkoły ewangelickiej w Ustroniu

Dziś mieści się tam Zespół Szkół Zakładu Doskonalenia Zawodowego. Jednak w historii Ustronia budynek ten zapisał się przede wszystkim jako nie tylko szkoła ewangelicka, ale także pierwsza szkoła polska w Ustroniu. Obecny gmach wzniesiono 145 lat temu.

Tablicę na budynku szkoły odsłonił zwierzchnik Diecezji Cieszyńskiej kościoła Ewangelicko-Augsburskiego ks.bp Paweł Anweiler, fot. indi

Z tej okazji 15 września odsłonięto wmurowaną w elewację budynku tablicę pamiątkową, a Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ustroniu, Towarzystwo Miłośników Ustronia oraz Polskie Towarzystwo Ewangelickie Oddział w Ustroniu zorganizowały w sali sąsiedniego Domu Parafialnego sesję popularnonaukową.

Tablicę odsłonił zwierzchnik Diecezji Cieszyńskiej kościoła Ewangelicko-Augsburskiego ks.bp Paweł Anweiler, który przy tej okazji przeczytał fragment Ewangelii św. Jana mówiący o tym, że na początku było słowo. Na uroczystości nie zabrakło przedstawicieli władz miasta, Kościoła i środowiska nauczycielskiego.

Teraz na budynku widnieją dwie tablice pamiątkowe. Wcześniejsza, odsłonięta w roku 1987 nie zawiera bowiem pełnych informacji na temat szkoły, której budynek-jubilat służył. – Nie znalazła się na niej uwaga, że do końca sierpnia 1939 roku była to szkoła wyznaniowa – wyjaśnia Michał Pilch, działacz Polskie Towarzystwo Ewangelickiego.

Po odsłonięciu tablicy zainteresowani tematem udali się do pobliskiego Domu Parafialnego na sesję popularno-naukową. Otworzyła ją duchowa uczta w postaci występu artystycznego z programem słowno-muzycznym uczniów Klimatycznej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jerzego Michejdy w Ustroniu. Wygłoszono trzy skrócone referaty, których pełne wersje ukażą się w przyszłorocznym „Pamiętniku Ustrońskim”.

Lidia Szkaradnik omówiła dzieje szkolnictwa ewangelickiego w Ustroniu. Bożena Kubień opowiedziała o historii zabytkowego gmachu szkoły przy ul. Stawowej 3 w Ustroniu prezentując zachowane archiwalne fotografie, szkice i ryciny. Ewa Lankocz natomiast w referacie zatytułowanym „Od Polskiego Kółka Pedagogicznego do Związku Nauczycielstwa Polskiego – z dziejów organizacji nauczycielskich w Ustroniu” omówiła historię ruchu nauczycielskiego. Wspominano Jerzego Michejdę, który w okresie międzywojennym był wpierw kierownikiem, później dyrektorem szkoły. Zwracano uwagę na to, że już wówczas Michejda podkreślał, że szkoła daje młodemu człowiekowi nie tylko wiadomości, ale także umiejętności praktyczne, a sadzając dziecię bogacza obok dziecięcia biedoty „wyrabia w dzieciach poczucie żeśmy równi i jednakowej godności przed Bogiem i przed ludźmi.” Kubień podkreślała, że stawiano wówczas na umiejętności praktyczne. „Szkoła uczy nie coś wiedzieć, ale też coś zrobić” – pisał Michejda o potrzebie założenia ogrodu szkolnego. „Bo nie wiedza i teoryja, ale tylko praktyka z nią połączona mogą mieć znaczenie” – twierdził Michejda.

(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31355,jubileusz-budynku-szkoly.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8072,jubileusz-budynku-szkoly-ewangelickiej-w-ustroniu.html

Posprzątali Cieszyn

Młodzież z czterech cieszyńskich szkół we wtorek 15 września miast uczyć się teorii w szkolnych ławach uzbrojona w worki na śmieci i foliowe rękawiczki ruszyła do nierównej walki z masą śmieci pozostawianych przy ścieżkach biegnących przez malownicze miejskie tereny zielone przez nie dbających o estetykę i środowisko mieszkańców Nadolziańskiego Grodu.

Śmieci młodzież znalazła nawet tuż pod tabliczką. Fot: (indi)

Akcję sprzątania cieszyńskich rezerwatów działacze Komisji Ochrony Przyrody przy Oddziale PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie zorganizowali już po raz 16. Tym razem wzięli w niej udział uczniowie Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych w Cieszynie, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Szybińslkiego, Liceum Ogólnokształcącego nr 1 im Osuchowskiego oraz Gimnazjum nr 2 im. Jana Kubisza. Ruszyli ścieżkami cieszyńskich rezerwatów i terenów zielonych do nich przyległych podzieleni na cztery grupy, z których każda uzbierała 10 wielkich. 100-litrowych worów śmieci.

Po niestety obfitych zbiorach i pozostawieniu zapełnionych worów w umówionych z Zakładem Gospodarki Komunalnej miejscach uczniowie spotkali się pod wiatą restauracji „Ogrodowa”, gdzie dzięki uprzejmości jej gospodarzy mogli posilić się ciepłą kiełbaską i herbatą, a także wziąć udział w przygotowanym przez przewodniczącego KOP PTTK Jana Machałę i przedstawiciela Nadleśnictwa Ustroń Wiktora Naturskiego konkursie wiedzy krajoznawczo przyrodniczej. Akcje sprzątania mają bowiem na celu nie tylko oczyszczenie terenów zielonych miasta ze śmieci, ale także ogólnie pojętą edukację ekologiczną młodzieży. W konkursie po dogrywce pierwsze miejsce zajęła Wiktoria Przybyła (ZSP im. Szybińskiego), drugie Mateusz Szczypka (G2). Na kolejnych miejscach uplasowali się Michał Piwowarczyk (LO 1) i Jakub Chmiel (ZSEG). Ufundowane przez Nadleśnictwo Wisła i Oddział PTTK „BŚ” nagrody wręczał przedstawiciel Nadleśnictwa Wisła Wiktor Naturski, prezes honorowy Oddziału PTTK Ryszard Mazur oraz prezes KOP PTTK Jan Machała. Organizatorzy akcji podziękowali młodzieży i ich opiekunom za zaangażowanie w akcję i wyrazili nadzieję, że dzięki niej młodzi ludzie nie tylko sami nie będą śmiecić, ale także będą mieli odwagę zwracać uwagę innym, gdy będą zachowywać się niewłaściwie. - Niechlubne owoce naszej dzisiejszej akcji są tym razem duże. Myślę, że ta impreza organizowana już od ośmiu lat będzie nadal kontynuowana i może w ten sposób ci, którym tak ciężko jest wyciągnąć rękę i wrzucić śmieci do kosza zreflektują się i może tych odpadów podczas następnych akcji zbierania będzie mniej – mówił Ryszard Mazur.
(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31346,posprzatali-cieszyn.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8070,sprzatanie-cieszyna.html

Lipowiec: Polak Węgier dwa bratanki i do szabli, i do... krwi

W sobotę 12 września odbył się w Lipowcu drugi już Festyn Polsko-Węgierski. Uczestnicy mieli m.in. niepowtarzalną okazję skosztowania węgierskich potraw, które na miejscu gotowali goście z partnerskiego dla gminy Ustroń, położonego niecałe 50 km od Debreczyna Hajdúnánás.

Polak Węgier dwa bratanki... muzycy dogadywali się pomimo bariery językowej, fot. indi

Oryginalne węgierskie placki z warzywami zdobywały podniebienia lipowczan, a ci, którym nie w smak kulinarne podróże, pozostawali przy swojskim żurku i grochówce. Do tańców przygrwała „Torka”, kapela Kaza „Nędzy” Urbasia, która tym razem przeskoczyła rączo z beskidzkiej na madzairską nutę.

- Choć współpraca Ustronia z Hajdúnánás(czyt. „hojdunanasz” – przyp. ÿ) trwa już wiele lat, to jednak ograniczała się jedynie do Ustronia-Centrum – mówi przewodnicząca KGW w Lipowcu Olga Kisiała. – Ale trzy lata temu zostałyśmy zaproszone, jako przedstawicielki ustrońskich Kół Gospodyń Wiejskich, na czterodniwy wyjazd na Węgry w ramach projektu zrealizowanego z funduszy unijnych. I wtedy pomyślałyśmy, że możnaby zaprosić Węgrów do siebie, by pokazali nam swoje tradycje kulinarne, które mają jednak inne.

Wiadomo, że w kuchni naszych bratanków króluje papryka, której nie zabrakło i na lipowieckim festynie. - Mielona papryka na Węgrzech inaczej smakuje – kontynuuje Kisiała- ma nawet inny kolor, inny aromat. Potrawa nabiera też ładny kolor. Kisiałakiedy była pierwszy raz w Hajdúnánás dostała od swych węgierskich przyjaciół oleje z ziołami. - Mięso tylko nacieram, bo ten olej ma na tyle dużo aromatu, że nie muszę dodawać innych przypraw.

Ale nie tylko ilość przypraw może zadziwić nasze podniebienia. Kisiała wspomina, że jak miała okazję uczestniczyć zimą tego roku w tradycyjnym węgierskim świniobiciu, to pierwsze dania, które pojawiły się na talerzu były z krwi. - U nas daje się ją co najwyżej do kaszy i miesza, żeby nie robiły się skrzepy. Natomiast tam tę krew się zostawiało i wlewało do wrzątku, by nabrała konsystencji wątróbki. I to jadło się później podsmażone na cebulce. Jak mówi Kisiała było to smaczne, ale część polskiej delegacji nie mogła się przełamać. Konsumpcja krwi to jednak jest pewna bariera i kulinarna, i kulturowa.

Na szczęście na Festynie krwią nie częstowano. A jedyny problem, jaki mieli lipowczanie ze swoimi gośćmi, to kwestie językowe. W grupie, która w ten weekend gotowała w kociołkach u stóp Żarnowca „madziarski gulasz” tylko jedna osoba mówiła po angielsku. A znajomością węgierszczyzny nie mogli się też pochwalić gospodarze. - W zeszłym roku mieliśmy tłumacza i było przyjemniej, bo można było z nimi o wszystkim rozmawiać. Teraz jesteśmy bez, ale radzimy sobie jak tylko możemy, więc porozumiewamy się przede wszystkim rękami, coś pokażemy, coś napiszemy poprzez elektroniczne tłumacze. A ilość wypitej palinki (destylowana z owoców wódka – przyp. ÿ) – dodaje z uśmiechem Kisiała- też pomaga w kontaktach.

Tegorocznna edycja Festynu Polsko-Węgierskiego, organizowana przez Koło Gospodyń Wiejskich w Lipowcu została zrealizowana w ramach Programu „Działaj lokalnie” utworzonego przed piętnastoma laty przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności i Akademiię Rozwoju Filantropii w Polsce, którego lokalnym koordynatorem w naszym regionie jest Stowarzyszenie Cieszyńskiej Młodzieży Twórczej. Kisiała chciałaby, aby w przyszłym roku ta polsko-węgierska impreza została wpisana w kalendarz wydarzeń kulturalnych gminy Ustroń. - Tego roku termin Festynu pokrył się niestety z zawodami strażackimi, a z pewnością chętnie przyszliby druhowie z lipowieckiej OSP. Może też wtedy miasto mogłoby znaleźć w budżecie środki na te działania...

I tego można by życzyć Gospodyniom z Lipowca, bo warto korzystać z otwartych granic Europy, pojechać a i zaprosić, i zadziwić się niekiedy, że raptem te czterysta kilometrów dalej mieszkają ludzie o innej chociażby tradycji kulinarnej, którzy z apetytem pałaszują gotowaną świńską krew, a do wszystkiego wsypują aromatyczną paprykę.

(ÿ)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31331,lipowiec--festyn-wegierski.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8063,lipowiec--festyn-wegierski.html

Pół wieku działalności KGW w Lipowcu

Koło Gospodyń Wiejskich w Ustroniu Lipowcu istnieje już pół wieku. Przez ten czas zmieniał się charakter działalności organizacji. Zmieniały się czasy, co innego leży teraz w kręgu zainteresowań gospodyń wiejskich. Lipowiec też przeistoczył się z samodzielnej niegdyś wsi w dzielnicę Ustronia. Jedno pozostało jednak niezmienne - aktywne działanie lipowieckich pań dla własnego samorozwoju i na rzecz lokalnej społeczności.

Członkinie Koła podczas jubileuszowej imprezy świetnie się bawiły, fot. indi

Historię koła wspominano podczas zorganizowanego w sobotę 12 września jubileuszu, który stał się także okazją do festynowej zabawy integrującej lokalną społeczność.
Festyn z okazji jubileuszu działaczki Koła Gospodyń Wiejskich zorganizowały w sobotnie popołudnie 12 września przy szkole podstawowej w Lipowcu. Dzięki dotacji, jaką paniom udało się pozyskać z programu "DZIAŁAJ LOKALNIE" IX Program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Stowarzyszenie Cieszyńskiej Młodzieży Twórczej goście wysłuchali występu kapeli „Torka” Kaza „Nędzy” Urbasia oraz zostali poczęstowani żurkiem ugotowanym w wielkim kotle kuchni polowej. Z gratulacjami, życzeniami dalszych lat działalności i prezentami na jubileusz przybyli przedstawiciele władz samorządowych czy organizacji rolniczych. Przewodnicząca lipowieckiego KGW Olga Kisiała przybliżyła zebranym historię koła i zaprosiła do wspólnego świętowania przy regionalnej strawie tak duchowej, w postaci granej na żywo muzyki, jak i kulinarnej. Imprezę uświetnił także występ taneczny dzieci z miejscowej szkoły które dały dowód na to, że tradycja Śląska Cieszyńskiego jest im bliska.

- Koło prawdopodobnie powstało troszkę wcześniej, niż w 1965 roku. Nieco chyba się odmłodziłyśmy – mówi obecna przewodnicząca KGW w Lipowcu Olga Kisiała wyjaśniając, że niestety przez te wszystkie lata nie była prowadzona kronika, a datę założenia Koła panie zaczerpnęły z informacji prasowych w których wspomniane zostało istniejące już Koło. - Teraz też nie mamy typowej kroniki z informacjami o działalności Koła. Są tylko albumy ze zdjęciami. I jak ktoś by je oglądał to mógłby dojść do wniosku, że my tu tylko na wycieczki jeździmy. Tymczasem przecież zdjęcia robi się właśnie na wycieczkach, imprezach, a podczas pracy nikt nie ma czasu i nie pomyśli o tym, by to uwiecznić – mówi. A tej zwykłej pracy w ciągu roku jest w lipowieckim KGW sporo. Panie przede wszystkim stawiają na samorozwój i międzypokoleniową wymianę doświadczeń, wiedzy oraz integrację. Stąd regularne akcje typu wspólne pieczenie ciasteczek seniorek z KGW z uczniami miejscowej szkoły podstawowej.

Lipowieckie koło powstało pół wieku temu z inicjatywy miejscowej przedszkolanki. Pierwszą przewodniczącą była żona ówczesnego dyrektora szkoły Stefania Balcar. Koło działało w zupełnie innych realiach. Przede wszystkim Lipowiec był samodzielną wioską, ze swoją odrębnością. Wioską, która organizowała swoje własne dożynki.
- Stąd przyjęłyśmy tą datę powstania Koła. Bo jest zdjęcie z dożynek w Lipowcu w 1965 roku na którym widać nasze członkinie. Poza tym w tym samym roku w „Trybunie Ludu” była wzmianka, że coś w Lipowcu robiono w czynie społecznym i pisze tam czarno na białym, że panie z Koła Gospodyń Wiejskich uczestniczyły w pracach. Koło musiało już więc wtedy istnieć.
Kolejnymi przewodniczącymi były: Stefania Balcar, Helena Wałach, Franciszka Madzia, Teresa Jurecka, Maria Tomiczek. Olga Kisiała przewodniczącą jest od 2000 roku. Zmiany nie były więc zbyt częste.
Na początku swej działalności Koło zajmowało się rozprowadzeniem materiału siewnego, kurcząt. W Kole działały panie zajmujące się na co dzień rolnictwem. Wiele zmieniło się już w 1974 roku, podczas reformy administracyjnej, w wyniku której Lipowiec stał się częścią miasta Ustroń
- Jesteśmy Kołem Gospodyń Wiejskich działającym w realiach miasta. Osób stricte związanych z rolnictwem jest coraz mniej. Na terenie Lipowca jest tylko kilka dużych gospodarstw rolnych – wyjaśnia Kisiała. Sama przyznaje, że osobiście z rolnictwem ma tyle wspólnego, że jej mąż jest właścicielem pola, którego jednak nie uprawia, a dzierżawi. A z inwentarza ma tylko małego psa.

Czym się więc zajmują lipowieckie gospodynie? - Staramy się wypracowywać środki, które pozwalają nam na wyjazdy. Wtedy paniom, które liczą się z pieniądzem jest łatwiej. Są też regularne spotkania, podczas których panie uczą się bądź dowiadują czegoś nowego. Ostatnio przykładowo tematem spotkań było robienie eleganckich drinków, nowoczesne nakrycie stołu czy fryzjerstwo - jak szybko i prosto zrobić sobie fajną fryzurę. Zdecydowanie zainteresowaniem nie cieszą się natomiast tematy prozdrowotne. Zaś niezmiennie popularnym tematem zajmującym panie z KGW jest gotowanie. - Zwracamy na przykład uwagę na to, że stare potrawy, które są bardzo proste, można nieco zmodyfikować i wówczas nadają się na eleganckie przyjęcie.
No i oczywiście uczestniczą w konkursach kulinarnych.

Koło liczy 120 członków, z których, jak to w każdej organizacji bywa, nie wszyscy czynnie działają. - Jednak wiele jest pań, które działały wiele lat, a teraz są już przykute do łóżek. O nich też pamiętamy, odwiedzimy. Są też młode dziewczyny, które przy dzisiejszym trybie życia nie zawsze mają czas, ale w miarę możliwości się udzielają – wyjaśnia przewodnicząca. Najmłodsze członkinie Koła mają 15 lat. W kole działają całe wielopokoleniowe rodziny. Choć przewodnicząca przyznaje, że często na działalność mają czas babcie i wnuczki, a paniom w średnim wieku nadmiar obowiązków nie pozwala zbyt aktywnie uczestniczyć w życiu Koła. Najaktywniej działają wdowy. - Czują się źle w społeczeństwie. Czują się źle mając jechać pojedynczo na wczasy, do tego dochodzi dopłata do jednoosobowego pokoju i tego typu problemy. Koło pozwala się im w jakiś sposób realizować. Jest ich dużo w Kole. Często są to panie, które w Kole były od dawna, ale kiedy owdowiały stały się bardziej aktywne. - No bo też mąż nie mówi im „po co tam znowu idziesz”, „gdzie cie niesie” i tak dalej… - zauważa przewodnicząca dodając, że nie jest to tak, że aktywnie działają tylko te panie, które nic innego nie mają do roboty, gdyż często wiele czasu pracy w Kole poświęcają także panie aktywne zawodowo które wśród licznych obowiązków wygospodarowują czas także na społeczną pracę w Kole.

Po jubileuszowej imprezie panie wcale nie zamierzają spocząć na laurach i już planują dalsze przedsięwzięcia. W październiku pojadą na wycieczkę na Słowację. – Będziemy zwiedzać Park Narodowy przejeżdżając przez niego kolejką wąskotorową, więc mogą jechać wszystkie panie, które mają kłopoty z chodzeniem. Bo na takie aspekty podczas planowania wyjazdów muszę zwracać uwagę – wyjaśnia przewodnicząca. Jeszcze tego roku lipowieckie gospodynie czeka także walne zebranie Koła o szczególnie uroczystym charakterze. I tradycyjny wigilijka seniorów, na którą panie z KGW zapraszają wszystkich seniorów z Lipowca bez względu na płeć, wyznanie, przynależność do organizacji. Takich osób, które ukończyły 75 lat w Lipowcu jest ponad setka.
(indi)

http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,31319,pol-wieku-kgw-w-lipowcu.html

http://fotoreportaz.ox.pl/fotoreportaz,8057,pol-wieku-kgw-w-lipowcu.html