CIESZYN / W miniony czwartek, 9 kwietnia w Książnicy Cieszyńskiej zorganizowano ostatnią już prelekcję z cyklu „Cymelia i osobliwości Książnicy Cieszyńskiej”. Pracownice Książnicy, Jolanta Sztuchlik i Anna Rusnok opowiadały o bardzo różnorodnych dziełach, których wspólnym mianownikiem było to, że powstały daleko.
Było więc o XVI-wiecznym leksykonie przyrodniczym, XVIII-wiecznym rękopisie relacjonującym likwidacje tzw. redukcji jezuickich w Paragwaju, o wydanej w Manili w 1743 roku książce o św. Janie Nepomucenie, a także o chińskiej gazecie urzędowej opisującej powstanie bokserów w Chinach.
„Ortus sanitatis” (łac. ogród zdrowia) Johanna Prüssa została wydrukowana w początkach XVI stulecia w Strasburgu. Opisuje po łacinie zioła lecznicze, zwierzęta oraz minerały, a ilustrują ją liczne drzeworyty. W Książnicy Cieszyńskiej znajduje się jeden z trzech istniejących w Polsce egzemplarzy dzieła, niestety już do zbiorów Szersznika trafił mocno uszkodzony, pozbawiony pierwszych i ostatnich stron.
Natomiast kompletną księgę posiada Muzeum Narodowe w Krakowie, a jej wersja cyfrowa znajduje się na stronach Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej.
Przybliżając słuchaczom treść łacińskiej księgi Jolanta Sztuchlik opowiadała o takich zawartych w niej ciekawostkach, jak zastosowanie minerałów do sprawdzania… wierności żony. — Magnetyt wkładano pod poduszkę i jeżeli żona całą noc spała spokojnie to znaczyło, że jest wierna i jest wszystko w porządku, natomiast jeżeli całą noc była niespokojna i źle spała znaczyło to, że była niewierna.
Anna Rusnok z kolei przedstawiła obiekty pochodzące z Ameryki Południowej, Filipin oraz Chin. Słuchacze dowiedzieli się o tym, jak likwidowano redukcje jezuickie w Paragwaju, w tym najbardziej znaną Republikę Guarani.
Owe redukcje był to rodzaj swoistych osad-republik zakładanych przez jezuitów w XVII stuleciu, gdzie wyzwoleni Indianie pod przewodem ojców z Towarzystwa Jezusowego żyli i pracowali. Obowiązywała tam własność społeczna, a podział dóbr był dostosowany do potrzeb. Były to zasady podobne do późniejszych teorii komunizmu, ale z drugiej strony odwoływały się do chrześcijańskiej prostoty.
Ten eksperyment społeczny trwał blisko 160 lat, kiedy to osady zostały zlikwidowane przez Portugalczyków, a jezuici zostali z nich wygnani.
Znanego nam doskonale na Śląsku Cieszyńskim św. Jana Nepomucena opisuje kolejny zaprezentowany przez Annę Rusnok starodruk „Los desempeños de la gracia en el admirable, e invicto martyr san Ivan Nepomvceno canonico de la santa iglesia metropolitana de Praga en Bohemia” Gregoria Miguela de Tabory. Święty znad Wełtawy cieszył się bowiem dużą popularnością na Filipinach.
Na koniec zaś zaprezentowano chińską gazetę urzędową z okresu tzw powstania bokserów na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to Chińczycy zbuntowali się przeciwko cudzoziemcom, którzy w tym okresie tłumnie napływali do Chin i cieszyli się tam przywilejami prawnymi, na przykład dotyczącymi ceł.
I właśnie w tych zamorskich diabłach, jak Chińczycy nazywali przybywających do ich kraju białych, wieśniacy dopatrywali się przyczyny wszystkich nawiedzających ich kraj nieszczęść.
(indi)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz